Ondernemers / werkgevers opgelet, want er is een wetswijziging op komst!
Per 1 augustus 2022 zal de Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in werking treden. De EU-richtlijn moet uiterlijk 1 augustus 2022 in de Nederlandse wet zijn geïmplementeerd.

Mijn collega Joyce Houben heeft in het vorige artikel al een van de wijzigingen besproken, namelijk dat een goede reden vereist is voor het inroepen van een contractueel verbod op nevenwerkzaamheden.

De tweede wijziging houdt in dat het gebruik van een studiekostenbeding wordt beperkt.

Huidige wetgeving studiekostenbeding

In het huidige wetsartikel 7:611a BW is opgenomen dat de werkgever de werknemer in staat stelt scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie en, voor zover dat redelijkerwijs van hem kan worden verlangd, voor het voortzetten van de arbeidsovereenkomst indien de functie van de werknemer komt te vervallen of hij niet langer in staat is deze te vervullen.

Dit betekent dat een werkgever een werknemer in staat moet stellen om scholing te volgen die voor de functie noodzakelijk is. Ook moet de werkgever mogelijk maken dat een werknemer scholing volgt die juist niet noodzakelijk is voor de huidige functie, maar die werknemer nodig heeft met het oog op een eventuele nieuwe functie in de toekomst.

De werknemer kan op kosten van de werkgever de betreffende scholing volgen. Het is onder omstandigheden toegestaan om van de werknemer te verlangen dat deze studiekosten worden terugbetaald tijdens of kort na het afronden van de studie of opleiding, of als de werknemer zijn of haar arbeidsovereenkomst opzegt. In die gevallen kan een studiekostenbeding worden afgesproken. Er gelden enkele beperkingen aan het studiekostenbeding, volgend uit de rechtspraak.

Deze rechtspraak en wetgeving zullen vanaf 1 augustus 2022 achterhaald zijn.

Nieuwe wetgeving 1 augustus 2022 beperking studiekostenbeding

De huidige wettekst van artikel 7:611a BW blijft in stand en wordt in de nieuwe wetgeving artikel 7:611a lid 1 BW. Er worden vervolgens vier leden toegevoegd, luidende:

–          Wanneer de werkgever op grond van toepasselijk Unierecht, toepasselijk nationale recht, een collectieve arbeidsovereenkomst, of een regeling door of namens een daartoe bevoegd bestuursorgaan verplicht is zijn werknemers scholing te verstrekken om het werk waarvoor zij zijn aangenomen uit te voeren, wordt de in lid 1 bedoelde scholing kosteloos aangeboden aan de werknemers, beschouwd als arbeidstijd en, indien mogelijk, vindt deze plaats tijdens de tijdstippen waarop arbeid verricht moet worden.

–          Lid 2 is niet van toepassing op de werknemer die doorgaans op minder dan vier dagen per week uitsluitend of nagenoeg uitsluitend diensten verricht ten behoeve van het huishouden van een natuurlijk persoon tot wie hij in dienstbetrekking staat. Onder het verrichten van diensten ten behoeve van een huishouden wordt mede verstaan het verlenen van zorg aan de leden van dat huishouden.

–          Een beding waarbij de kosten van scholing als bedoeld in lid 2 worden verhaald op of verrekend met geldelijke inkomsten uit hoofde van de dienstbetrekking van de werknemer, is nietig.

–          De werkgever mag de werknemer niet benadelen wegens de omstandigheid dat de werknemer in of buiten rechte de in de leden 2 of 4 aan hem toegekende rechten geldend maakt, ter zake bijstand heeft verleend of een klacht hierover heeft ingediend.

In de nieuwe artikelen is te lezen dat als scholing noodzakelijk is voor de functie van de werknemer én de werkgever verplicht is die scholing aan te bieden op grond van de wet of de cao of regeling, de scholing kosteloos verstrekt moet worden door de werkgever. Daar komt bovenop dat niet alleen de scholing maar ook de studietijd voor rekening van werkgever is. Een studiekostenbeding met een terugbetalingsverplichting is dan dus ook niet meer toegestaan als studie noodzakelijk is.

Een werknemer mag ook geen nadelige gevolgen ondervinden van een beroep op dit artikel. De rechtspositie van de werknemer in het arbeidsrecht wordt hiermee verruimd.

Wat betekent dit in de praktijk?

De beperking van het studiekostenbeding, waarbij de scholing enkel voor rekening van de werkgever komt geldt alleen als:

– het noodzakelijke scholing betreft;

– en de werkgever verplicht is die scholing aan te bieden.

Uit de wet, cao, of regeling moet dus blijken dat de werkgever verplicht is de scholing aan te bieden.

Voor andere vormen van studie kan dus nog steeds een studiekostenbeding worden overeengekomen.

In de toelichting van de wetswijziging valt af te leiden  dat deze beperking van het studiekostenbeding niet zal gelden voor “gereglementeerde beroepen”. Een link naar deze uitgesloten beroepen wordt hierbij toegevoegd: Zie: https://wetten.overheid.nl/BWBR0023396/2021-01-01. Denk aan een verpleegkundige of een fysiotherapeut. Hier is de werkgever dus niet verplicht de kosten op zich te nemen. Als de werkgever dat toch doet, mag daarvoor, onder voorwaarden, een terugbetalingsverplichting in een studiekostenbeding worden opgenomen.

Het moet nog in de praktijk blijken in hoeverre dit tot grote veranderingen zal leiden.

De richtlijn biedt geen ruimte voor een overgangsrecht. Het gevolg daarvan is dat dergelijke bedingen onmiddellijk nietig zijn.

Indien u nu met een werknemer een studiekostenbeding bent overeengekomen voor een noodzakelijke opleiding die u als werkgever moet aanbieden, kunt u met ingang van 1 augustus a.s. geen beroep meer doen op dat studiekostenbeding. Ook voor lopende opleidingen zijn de regels veranderd. Dit zal ongetwijfeld nog tot discussies leiden in de toekomst. Verstandig om nu al na te gaan welke gevolgen dit voor uw onderneming gaat hebben.

Wij raden u aan om te kijken naar bestaande studiekostenbedingen en scholingsregelingen.

Indien u dit wenst met hulp van een professional, kunnen mr. Serge Blommendaal, mr. Britt Paulissen of mr. Joyce Houben voor u nagaan of deze nog actueel zijn en met u overleggen over eventueel noodzakelijke en gewenste aanpassingen. Ook kunnen wij u begeleiden bij de implementatie van de nieuwe regels.

Voor werkgevers die een MKB-abonnement bij RxW Advocaten hebben is de controle uiteraard kosteloos.