Rood beeldmerk van Rutten & Welling Advocaten
6 november 2023

De vrije advocaatkeuze bij rechtsbijstandverzekeraars: the never ending story (4)

Inleiding

U heeft een rechtsbijstandverzekering. Conform de wet heeft u dan recht op bijstand van uw eigen advocaat. Dit op kosten van uw rechtsbijstandverzekering. Vaak spannen de rechtsbijstandverzekeraars zich in om zoveel als mogelijk te voorkomen dat zij de kosten van deze externe advocaat moeten betalen. Dit omdat de rechtsbijstandverzekeraars niet blij zijn met deze kosten. Dit gaat wel ten koste van de klanttevredenheid bij de rechtsbijstandverzekeraars.

Weet dat u als verzekerde meer rechten heeft dan in de polis staat beschreven. U heeft ook rechten op grond van de wet en de rechtspraak. Aan de hand van mijn artikelen kunt u zien hoe en wanneer u recht heeft op een eigen advocaat.

Nu is er weer een interessante uitspraak van de Rechtbank Den Haag bijgekomen die laat zien hoe Klaverblad de bijstand van een advocaat tegenwerkte, bijna ten koste van de verzekerde. Leest u verder wat hier is gebeurd.

Wat speelde er?

Een werknemer kreeg van zijn werkgever te horen dat zijn functie kwam te vervallen. Exit dus. De werkgever deed een aanbod voor een beëindiging van de arbeidsovereenkomst. De werknemer wil graag juridische bijstand om zijn positie te kunnen bepalen en om een goede regeling te krijgen. Hij meldt zich op 23 februari 2022 bij zijn rechtsbijstandverzekeraar, Klaverblad.

De jurist van Klaverblad pakt de zaak op. Deze jurist bespreekt met de werknemer de mogelijkheden en doet voor hem een tegenvoorstel richting de werkgever. De werkgever wijst het tegenvoorstel af. Ondertussen start de werkgever het traject op voor een ontslagvergunning bij het UWV zodat er termijnen beginnen te lopen. De werkgever dient de aanvraag bij het UWV in voor een ontslagvergunning om bedrijfseconomische redenen.

De werknemer vraagt in ieder geval op 15 maart 2022 bij Klaverblad om bijstand door een eigen advocaat. Klaverblad houdt de uitbesteding aan de eigen advocaat tegen tot en met 25 april 2022, dus bijna anderhalve maand lang. Ondertussen gaat de discussie met de werkgever door. De werkgever ontzegt de werknemer toezegging tot de computersystemen op 4 april 2022.

De eigen advocaat van de werknemer meldt zich en wil de zaak snel oppakken. Deze wil een wedertewerkstelling vorderen en verweer voeren bij het UWV. De advocaat gaat aan de slag en regelt uiteindelijk met de werknemer en de werkgever een ontslag met een vergoeding voor de werknemer. De regeling komt op 25 april 2022 tot stand. De advocaat legt zijn rekening bij Klaverblad neer.

Klaverblad weigert te betalen omdat zij geen opdracht heeft gegeven aan de advocaat. Als tweede verweer stelt Klaverblad dat de advocaat alleen maar heeft onderhandeld met de werkgever en dat er volgens de polisvoorwaarden een eigen advocaat pas wordt betaald als er sprake is van een gerechtelijke procedure. Als derde verweer stelt Klaverblad dat de advocaat teveel kosten in rekening heeft gebracht.

Hoe oordeelt de rechter?

De rechter wijst op de verplichtingen voor de rechtsbijstandsverzekering op grond van de EU Richtlijn 87/344, op grond van de wet (art. 4:67 Wft) en op grond van de uitspraken Sneller, Massar en de Vlaamse Balies. In de laatste uitspraak heeft het EU Hof van Justitie bepaald dat het recht op uitbesteding niet alleen geldt bij een juridische procedure maar ook bij de voorfase, de onderhandelfase. De grondslag voor het recht op uitbesteding vloeit voort uit de rechtsbescherming voor de verzekerde.

De rechter oordeelt niet of de werknemer recht had op een advocaat in de onderhandelfase met de werkgever. De rechter oordeelt dat de werknemer recht had op een eigen advocaat vanaf het moment dat de werkgever een verzoek had ingediend bij het UWV. Toen begon immers een juridische procedure te lopen.

De rechter stelt vast dat de advocaat recht heeft op vergoeding van werkzaamheden in deze procedure maar ook voor de onderhandelingen en de regeling met de werkgever.

De rechter oordeelt vervolgens dat het niet ter zake doet dat Klaverblad nog geen opdrachtbevestiging had gegeven. Klaverblad had immers ten onrechte de uitbesteding tegengewerkt. De rechter oordeelt vervolgens dat de advocaat het nodige werk heeft verzet (het dossier was ondertussen 350 pagina’s dik). Vervolgens matigt de rechter de kosten van enkele werkzaamheden en concludeert uiteindelijk dat Klaverblad bijna € 9.000,00 moet betalen aan advocaatkosten.

Algemene beoordeling

Rechtsbijstandverzekeraars willen niet graag zaken uitbesteden. Zij hebben goede juristen in dienst die veel zaken goed behandelen. Verder zijn uitbestedingen een grote kostenpost voor de verzekeraars. Toch zullen ook rechtsbijstandverzekeraars zich aan de wet en aan de rechtspraak moeten houden en zaken moeten uitbesteden als de wet en de rechtspraak dit voorschrijven.

Helaas hebben rechtsbijstandverzekeraars uit kostenoverwegingen er moeite mee om de wet en de rechtspraak te volgen. De verzekerde is hier de dupe van.

In juni 2020 schreef ik al dat de verzekerde het recht op uitbesteding heeft bij onderhandelingen. Dit op grond van het hiervoor benoemde Vlaamse Balies-arrest. In eerste instantie nam het Kifid deze uitspraak over. Maar het Kifid krabbelde daarna ten onrechte in beroep terug.

De rechter in deze zaak van de werknemer heeft nog niet bevestigd dat er ook een recht op uitbesteding bestaat bij onderhandelingen. De rechter laat echter wel heel duidelijk zien dat het tegenhouden van een uitbesteding door de rechtsbijstandverzekering fout was.

Verder is het van groot belang dat de rechter nog maar eens bevestigt dat de rechtsbijstandverzekeraars de advocaatkosten mogen beperken. Alleen mag dit volgens de rechter “niet zo ver gaan dat het voor de verzekerde in de praktijk onmogelijk wordt een redelijke keuze te maken wat zijn vertegenwoordiger betreft.” Hier verwijst de rechter naar de uitspraak Stark/DAS uit 2011.

Op dit moment is het zo dat de meeste rechtsbijstandverzekeraars vergoedingen aanbieden die niet eens kostendekkend zijn voor de gemiddelde advocaat of jurist. Dit is dus in strijd met de uitspraak Stark/Das.

Concreet vinden rechtsbijstandverzekeraars dat er nu twee zwaarden van Damocles boven hun hoofd hangen:

  1. Uitbesteding voor onderhandelingen (voordat een procedure is opgestart) en
  2. Vergoeding van de redelijke kosten.

Echter, dit zijn geen zwaarden van Damocles maar feiten. Dit zijn eigenlijk al verplichtingen voor rechtsbijstandverzekeraars. In plaats van steeds maar weer het hart vast te houden, doen rechtsbijstandverzekeraars er goed aan om hierop te anticiperen; net zoals iedere onderneming probeert te anticiperen op marktontwikkelingen.

Wat heeft u hieraan?

U heeft als verzekerde meer rechten dan die in de polis staan. Denk hierbij aan rechten uit de wet en de rechtspraak. Een eigen advocaat heeft u niet altijd nodig omdat er vele goede juristen werken bij rechtsbijstandverzekeraars. Toch heeft de eigen advocaat het voordeel dat u elkaar kent en snel kunt schakelen.

Als u een geschil heeft en u heeft een rechtsbijstandverzekering, dan helpen wij u graag.

In ieder geval kunt u er op rekenen dat wij voor uw belangen opkomen! Misschien is het abonnement dat Rutten x Welling Advocaten aanbiedt iets voor u? Voor ondernemers kan dit financieel interessanter zijn dan een rechtsbijstandverzekering.

Als u vragen heeft, bel dan!

Gerelateerde artikelen