Op 5 juli 2022 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel ‘Wet werken waar jij wilt’ aangenomen. Indien de Eerste Kamer het wetsvoorstel aanneemt, zorgt dit voor flexibeler werken van werknemers met betrekking tot hun arbeidsplaats.

Hoe zal deze wetswijziging in werkelijkheid vorm gaan krijgen? Niet in iedere onderneming bestaat de ruimte en de mogelijkheid om werknemers thuis te laten werken. Daarbij zijn ook niet alle functies daarvoor geschikt. Mijn collega Joyce Houben nam u in maart van vorig jaar al mee in de huidige regelgeving over thuiswerken.

Ik neem u mee naar de inhoud van het door de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel met in ons achterhoofd dat de wet nog niet definitief is.

Wetswijziging

Artikel 2 van de Wet flexibel werken wordt als volgt gewijzigd:

Lid 5 sub b: De werkgever willigt het verzoek van de werknemer in: (…) b) in het geval het betreft een verzoek om aanpassing van de arbeidsplaats,  en de gewenste arbeidsplaats het, binnen het grondgebied van de Europese Unie gelegen, woonadres van de werknemer is of een voor de arbeid passende arbeidsplaats van waaruit gebruikelijk ten behoeve van de werkgever werkzaamheden worden verricht.

De wijziging houdt concreet in dat:

– de werknemer een verzoek kan doen aan de werkgever om vanuit een ander woonadres of andere passende arbeidsplaats te werken (binnen de EU);

– de werkgever dit verzoek alleen kan afwijzen als dit in strijd is met zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.

Toelichting

Ondanks de vele welwillende werkgevers die inspanningen hebben geleverd om werknemers thuis te laten werken, zijn er nog steeds werkgevers die hun werknemers verplichten om naar kantoor te komen, terwijl thuiswerken een optie is. Het is niet het doel van de initiatiefnemers van de wetswijziging om werknemers volledig te laten thuiswerken. Het gaat erom dat er een nieuw evenwicht zal moeten worden gevonden tussen thuiswerken en het werken op de werklocatie. Zowel het werken thuis als op de werklocatie zijn in die zin even belangrijk.

De verandering in de wet beoogt werknemers meer vrijheid te geven in hoe zij de balans tussen het werken op de werklocatie en het werken thuis willen inrichten.

 Huidige situatie

Indien een werknemer op dit moment een verzoek tot thuiswerken indient bij de werkgever, moet de werkgever het verzoek van de werknemer onderzoeken en in overweging nemen.

In de huidige regelgeving geldt voor het verzoek tot thuiswerken van de werknemer aan de werkgever dat:

– de werknemer ten minste een half jaar in dienst is;

– de werknemer daartoe bij de werkgever een schriftelijk verzoek indient;

– de werknemer dit schriftelijke verzoek minimaal twee maanden vóór het beoogde tijdstip van ingang indient;

– de werknemer in dit schriftelijke verzoek de datum én de gewenste arbeidsplaats heeft gemeld.

Als de werkgever enige bezwaren heeft tegen het verzoek van de werknemer mag hij het verzoek afwijzen. Een werknemer kan thuiswerken op grond van het huidige wettelijke kader dus niet gemakkelijk afdwingen. De werkgever heeft hiervoor geen zwaarwegende bedrijfsbelangen nodig.

Situatie na wetswijziging

Indien het wetsvoorstel door de Eerste Kamer wordt aangenomen, kan de werknemer een schriftelijk verzoek indienen bij de werkgever. De werkgever  moet dan het verzoek niet alleen overwegen, maar daarbij ook een belangenafweging maken.

De werkgever willigt het verzoek van de werknemer in als zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zich daartegen niet verzetten. De werkgever neemt daarbij zijn eigen belangen, die van de onderneming en die van de werknemer in overweging.

Het verzoek kan dan alleen worden afgewezen als de belangen van de werknemer naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moeten wijken voor het werkgeversbelang (belang van de onderneming).

Dit betekent dat de werkgever zijn afwijzing wel schriftelijk moet motiveren, maar de werknemer zijn verzoek niet hoeft te motiveren. De wet wordt voor de werknemers flexibeler.

Conclusie

Ondanks dat de naam het doet vermoeden, “Wet werken waar je wilt’’, wordt dit niet helemaal waargemaakt. Als de Eerste Kamer het wetsvoorstel aanneemt bestaat geen ongeclausuleerd recht op thuiswerken of werken op welke plek jij wilt. Er zal een belangenafweging moeten plaatsvinden, waarbij het de vraag is of de belangen van de werknemer in de praktijk zullen prevaleren boven die van de werkgever.

Concluderend kan door het nieuwe wetsvoorstel een verzoek tot thuiswerken niet meer zomaar op elke grond geweigerd worden door de werkgever. De werkgever moet goede gegronde redenen aanvoeren om het verzoek af te wijzen.

Vooruitlopend op de wetswijziging raad ik werkgevers aan om een adequaat personeelsbeleid / thuiswerkbeleid op te stellen voor hun werknemers. Werknemers weten dan waar zij aan toe zijn en de werkgever is voorbereid op een dergelijk thuiswerk verzoek.

Mocht een van uw werknemers nu verzoeken om thuis te werken en u weet niet hoe daarop te reageren? Wij kunnen u helpen bij het maken van de overweging of bij het opstellen van een thuiswerkbeleid. Neem gerust contact op met onze sectie arbeidsrecht: mw. mr. Britt Paulissen, mw. mr. Joyce Houben of mr. Serge Blommendaal, via telefoonnummer 045 – 5741488 of stuur een e-mail naar b.paulissen@ruttenwelling.nl