Je zou zeggen dat het vanzelfsprekend is dat je het te veel betaalde deel terugkrijgt. Want het hof heeft immers vastgesteld dat je te veel hebt betaald. Maar zo zeker is dit niet.
Een terugbetalingsverplichting kan namelijk aan de kant van de ontvanger tot onwenselijke gevolgen leiden. Alimentatie is immers bedoeld om de maandelijkse behoefte bij ontvanger te dekken. De ontvanger zal in de regel de alimentatie al hebben uitgegeven aan de dagelijkse boodschappen, de huur of andere vaste lasten. Als het hof vervolgens zou oordelen dat hetgeen te veel is ontvangen hoe dan ook terug moet, ontstaat er bij de ontvanger in de regel een ernstig financieel probleem.
Rechters gaan daarom voorzichtig om met het opleggen van een dergelijke verplichting. Een mooi voorbeeld daarvan is de recente uitspraak van het hof Arnhem-Leeuwarden[1]*.
In dit geval komt het hof tot de conclusie dat terugbetaling van de ontvanger van de alimentatie kan worden gevergd. Maar dat doet het hof niet zomaar. Het hof wijst op het volgende:
De vrouw wist dat de man het in principe niet eens was met de beslissing van de rechtbank, gelet op het door hem ingenomen standpunt in de procedure in eerste aanleg. De vrouw kon en moest er daarom rekening mee houden dat de man misschien in hoger beroep zou gaan, zoals dus ook daadwerkelijk het geval is. Verder blijkt uit de beschikking in eerste aanleg ook dat de vrouw zoveel draagkracht heeft dat zij in staat is om zelf in de behoefte van de kinderen te voorzien. De vrouw heeft de door de man voldane kinderalimentatie dus niet hoeven uitgeven om in de behoefte van de kinderen te kunnen voorzien. Zij had voldoende financiële middelen om de door de man betaalde kinderalimentatie te reserveren voor het geval het hof een ander oordeel dan de rechtbank zal geven en er een terugbetalingsverplichting voor haar ontstaat.
Het hof vindt het van belang dat de ontvanger financieel de ruimte heeft om te sparen voor een eventuele terugbetaling. Die gedachte is goed te volgen. Waarbij ik er wel op wijs, dat het hof niet van belang vindt of de ontvanger dat ook daadwerkelijk heeft gedaan.
Maar let op, deze bijzondere omstandigheid zal zich lang niet altijd voordoen. Meestal heeft de ontvanger de alimentatie hard nodig om in de dagelijkse behoefte te voorzien. Ruimte om te sparen voor een terugbetaling is er dan niet.
Het risico blijft dus ook na deze uitspraak groot, dat iemand die soms jarenlang te veel alimentatie heeft betaald dit niet meer terugkrijgt. En dat blijft natuurlijk voor degene die teveel heeft betaald een enorme sof na een gewonnen procedure.