De casus
Op 11 maart 2017 doet een ballonvaarder mee met een wedstrijd voor ballonvaarders. De organisatie heeft een route uitgezet met verboden zones. Over verboden zones mag alleen worden gevaren als de minimum hoogte 305 meter is. In een van deze verboden zones is een papegaaienhouder gevestigd. Hij heeft daar meerdere papegaaien. De zone is verboden om de papegaaien niet te laten schrikken. De papegaaien kunnen schrikken door het zeer harde lawaai dat een brander van een ballon kan maken. De ballonvaarder vliegt ondanks het verbod erg laag over een verboden zone. De papegaaienhouder ziet dit en belt met de ballonvaarder. Er zijn dan al twee papegaaien overleden. Daarna overlijdt nog een papegaai.
De papegaaienhouder lijdt schade en hij wil deze schade verhalen op de ballonvaarder.
Ballonvaarders veroorzaken vaker schade omdat zij op de wind varen en het sturen beperkt is. Het geluid van de brander en het landen van een luchtballon veroorzaakt bij dieren veel stress en schade en kan zelfs de dood veroorzaken.
De rechtbank gaf de papegaaienhouder gelijk. Maar de ballonvaarder gaat in hoger beroep bij het Gerechtshof.
Concreet gaat de discussie erover of het bewezen is dat de papegaaien door de ballon van deze ballonvaarder zijn overleden. Met andere woorden, is er een causaal verband en zijn er geen andere oorzaken waardoor de papegaaien konden overlijden?
De regels
De vraag is of het is bewezen dat de ballonvaarder een onrechtmatige daad heeft gepleegd tegenover de papegaaienhouder. Wat een onrechtmatige daad is, staat in artikel 6:162 BW:
- Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, is verplicht de schade die de ander dientengevolge lijdt, te vergoeden.
- Als onrechtmatige daad worden aangemerkt, een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt, een en ander behoudens de aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond.
- Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend, indien zij te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.
De Hoge Raad heeft vaker bepaald dat het verband tussen de oorzaak en de schade is aangenomen als er (1) een regel is geschonden en (2) deze regel diende om een specifieke schade te voorkomen en (3) deze specifieke schade zich heeft voorgedaan. De veroorzaker mag wel tegenbewijs leveren.
De toepassing van de regels
Het Hof oordeelt dat het verbod om laag over de kooien met papegaaien te varen, bedoeld was om de papegaaien te beschermen. De ballonvaarder heeft deze regel overtreden. Het gevaar is ingetreden: er zijn papegaaien overleden.
De ballonvaarder is dus aansprakelijk voor de schade door de onrechtmatige daad. De ballonvaarder mag wel tegenbewijs leveren.
De ballonvaarder haalt veel argumenten uit de kast om te stellen dat de schade ook wel zou zijn geleden zonder dat dit aan hem lag.
Ik noem enkele van deze argumenten:
- De doodsoorzaak staat niet vast.
- Ook andere ballonvaarders voeren die dag over de kooien.
- Het geluid van de brander van de ballon was op het moment van overlijden niet hoorbaar.
Het Hof onderzoekt al deze stellingen van de ballonvaarder. Hierbij doet het Hof een diepgaand onderzoek naar de feiten en naar routes die de ballonvaarders hebben afgelegd en naar de hoogte waarop de ballonnen voeren.
Concreet zijn de argumenten van de ballonvaarder onvoldoende om een andere oorzaak aan te wijzen voor het overlijden van de papegaaien. Sommige argumenten blijken niet houdbaar op grond van het bewijsmateriaal. Andere argumenten lijken meer spreekwoordelijke “opgelaten (proef-)ballonnetjes”.
Het Hof benadrukt dat het niet voldoende is dat de ballonvaarder andere mogelijkheden benoemt. De ballonvaarder zal moeten bewijzen dat andere oorzaken ook aanwezig waren.
Over het argument dat andere ballonvaarders de schuld kunnen hebben, wijst de papegaaienhouder nog op artikel 6:99 BW (als er twee veroorzakers zijn van een schade, kan de schadelijder bij iedere veroorzaker apart aankloppen). Op grond van dit artikel moet de ballonvaarder toch betalen, ook als er misschien een andere ballonvaarder was die ook schade heeft veroorzaakt. Het Hof geeft de papegaaienhouder hierin gelijk.
Het Hof weerlegt alle argumenten van de ballonvaarder en oordeelt dat deze moet betalen voor de schade van de papegaaienhouder.
Leermoment: gelijk hebben én gelijk krijgen
Als u schade lijdt en deze schade is door een ander veroorzaakt, dan is het gemakkelijk om die ander aansprakelijk te stellen. Alleen is het verhalen van schade moeilijk en kan dit ook erg lang duren. Gelijk hebben en gelijk krijgen zijn twee verschillende zaken.
Als u schade ziet, dan moet u proberen om zoveel mogelijk informatie vast te leggen over deze schade, de omstandigheden en over de veroorzaker. Verzamel zoveel mogelijk getuigen. Zonder bewijs zal een schadeclaim niet slagen.
Als een gelande luchtballon schade heeft veroorzaakt, is het aan te raden om de ballonvaarder tegen te houden totdat de politie met partijen de situatie heeft vastgelegd of leg in ieder geval zoveel mogelijk vast met film- en geluidsopnames. Anders is de vogel gevlogen.
Als u schade wilt verhalen, dan kunt u rekenen op heel veel tegenargumenten (niemand wil snel betalen). Deze argumenten kunnen verzonnen zijn of reëel zijn maar moeten allemaal goed worden beoordeeld en worden weerlegd.
Als u het gevoel heeft dat uw schadeclaim vastloopt, bedenk dan dat het verhalen van schade lang kan duren en dat goed juridisch advies noodzakelijk is. Dit is immers geen dagelijkse kost.
Wil iemand uw schade niet vergoeden of bent u niet aansprakelijk voor een claim, bel mij dan.
