Door de toenemende digitalisering wordt het steeds gebruikelijker om producten online te bestellen. Binnen enkele klikken hebt u iets besteld dat meestal de volgende dag al wordt bezorgd. Bij een online koop kunt u het product niet vooraf voelen of bekijken en bij kleding is het bijvoorbeeld lastig in te schatten welke maat het beste bij u past. Dit zijn enkele problemen die zich voor kunnen doen bij een zogeheten koop op afstand. Als consument wilt u het product kunnen retourneren als het niet aan uw verwachtingen voldoet. Kunt u dit zomaar doen? Dit leg ik uit aan de hand van een juridische uitspraak.

Wat was er aan de hand?

Een consument heeft bij een Amsterdamse drogisterij 2 flesjes parfum besteld ter waarde van 476 euro. Bij ontvangst heeft de consument de parfum uit de verpakking gehaald en uitgetest. De geur viel niet in de smaak en de flesjes zijn door de consument geretourneerd. De drogisterij heeft de retourzending niet geaccepteerd omdat de parfums geopend en gebruikt waren.

Koop op afstand

Belangrijk in dit kader is het verschil tussen de regels omtrent koop op afstand en omtrent reguliere koop. Bij koop op afstand heeft u geen persoonlijk contact gehad met de verkoper. U koopt een product bijvoorbeeld via het internet of een postorderbedrijf. Bij geen koop op afstand, een reguliere koop, kunt u denken aan een koop in een winkel. In dit artikel kijken we enkel naar koop op afstand.

Ook is het belangrijk om te noemen dat de rechten en plichten van koop op afstand alleen gelden voor consumentenkoop. Dit houdt in dat u als consument een product koopt van een bedrijfsmatige verkoper. Wanneer u als consument bij een andere particulier een aankoop doet, ook al is dit online, dan geldt dit niet. Als u op naam van de zaak een product koopt, bent u geen consument. Ook dan krijgt u geen consumentenbescherming.

De herroeping

Wanneer het gaat om het terugsturen van bestelde producten, wordt dit juridisch omschreven als het uitoefenen van het herroepingsrecht.[1] Dit recht houdt in dat een consument een overeenkomst die op afstand wordt gesloten, binnen 14 dagen zonder opgaaf van redenen kan ontbinden. Eén dag na de levering van uw product start de termijn van 14 dagen. De wettelijke bedenktijd is van dwingend-rechtelijke aard, hetgeen betekent dat hiervan niet ten nadele van de consument-koper kan worden afgeweken.

Uitzonderingen

Het recht zou het recht niet zijn zonder uitzonderingen. Zo kent ook het herroepingsrecht tal van uitzonderingen. Dit betekent dat u er niet zonder meer vanuit kunt gaan dat uw levering altijd kan worden geretourneerd. Denk aan een levering van producten die snel bederven, een levering met specifieke (plaatsgebonden) maten/wensen, hygiënische producten, leveringen van kranten en tijdschriften etc.

Terug naar de casus

Centraal staat in deze casus de vraag of de consument in de hierboven omschreven situatie een beroep kan doen op het herroepingsrecht, of dat een van de uitzonderingsgevallen zich hier voordeed. De consument meende in ieder geval een herroepingsrecht te hebben. De drogisterij betoogt van niet. Zoals eerder besproken kan een consument een consumentenkoopovereenkomst op afstand zonder opgave van redenen herroepen binnen een termijn van veertien dagen na (in dit geval) de dag waarop de consument de zaken heeft ontvangen, tenzij er een van de uitzonderingsgevallen zich voordoet.

Dan is de vraag aan de orde of het herroepingsrecht is uitgesloten. Er moet dan gekeken worden naar de uitzonderingen op het herroepingsrecht in de wet. Volgens de drogisterij valt parfum onder de uitzonderingscategorie ‘hygiënische producten’. Verder is de drogisterij van mening dat er geen sprake is van een herroepingsrecht, omdat in de algemene voorwaarden van de website beschreven staat dat het herroepingsrecht bij het openen en gebruiken van de parfumflessen vervalt.

De kantonrechter is van oordeel dat parfum niet valt onder één van deze uitzonderingen. Onder deze uitzonderingscategorie valt bijvoorbeeld wel het gebruik van ondergoed, lippenstift of een tandenborstel. Dat de drogisterij in de algemene voorwaarden had aangegeven dat retour gestuurde flessen parfum niet geaccepteerd worden, maakt in dit geval niet uit. Het herroepingsrecht valt onder het dwingend recht, waardoor de drogisterij niet ten nadele van de consument mag afwijken van deze regeling.

De rechter stelt vast dat het feit dat de drogisterij de parfum misschien niet meer kan verkopen, geen afbreuk doet aan de bescherming van de consument. De consument is niet aansprakelijk voor waardevermindering als het product is gebruikt om de eigenschappen ervan te beoordelen, zoals deze consument heeft gedaan door de parfum een paar keer te sprayen. Er is geen bewijs van overmatig gebruik. De rechter merkt op dat de drogisterij dit had kunnen voorkomen door testers mee te sturen, zoals aangegeven in de richtlijnen[2] gebaseerd op Europese wetgeving. Vooral bij duurdere parfums zou dit verstandig zijn geweest. Als de drogisterij dat had gedaan, had de consument de verpakking ongeopend kunnen laten.

De conclusie is dat de consument de parfums kon terugsturen en daarmee het recht had om het aankoopbedrag terug te krijgen.

Hebt u vragen over het herroepingsrecht? Neem dan contact op.