Inleiding

Op 14 mei 2020 heeft het Europese Hof van Justitie geoordeeld dat het begrip “gerechtelijke procedure”:

“ook betrekking heeft op een procedure voor gerechtelijke of buitengerechtelijke bemiddeling waarbij een rechterlijke instantie betrokken is of kan zijn, hetzij bij het inleiden van deze procedure hetzij na afloop ervan.”

Op 17 juni 2020 heb ik deze uitspraak besproken waarbij ik tot de conclusie ben gekomen dat u ook recht heeft op uw eigen advocaat op kosten van uw rechtsbijstandverzekering in het voortraject van een procedure.

Op 16 april 2021 heeft het Kifid mijn conclusie bevestigd. De uitspraak van het Hof is volgens het Kifid ook op de Nederlandse situatie van toepassing. Het Kifid bevestigt ook dat de vrees van de rechtsbijstandverzekeraars voor hogere kosten voor uitbestedingen geen relevant argument is. De rechtsbijstandverzekeraar heeft tegen deze uitspraak van het Kifid hoger beroep ingesteld. De betreffende klant zal geen belang meer hebben om in hoger beroep te gaan: haar advocaatkosten zijn vergoed. Ik verwacht dat het hoger beroep niet slaagt en dat het Kifid de uitspraak van 16 april 2021 zal bekrachtigen omdat de rechtsbijstandverzekeraar alleen maar het kostenaspect als argument gebruikt.

Dit betekent dat u recht heeft op bijstand door uw eigen advocaat op kosten van de rechtsbijstandverzekering, ook in de onderhandelingsfase. Dit is een groot goed omdat u vanaf het begin door uw vertrouwde advocaat kan worden bijgestaan, iemand die u en uw bedrijf kent.

Met dit recht zullen u en uw advocaat wel voorzichtig moeten omgaan.

De rechtsbijstandverzekeraar biedt nog steeds hetzelfde budget aan waarbinnen alle werkzaamheden moeten worden verricht. Het Kifid wijst geheel terecht op het risico:

“…dat het budget van de vrije advocaatkeuze al grotendeels of geheel is verbruikt in een buitengerechtelijke procedure voordat hij of zij aan een gerechtelijke procedure begint. Het is aan rechtsbijstandverzekeraars en advocaten om verzekerden goed te informeren over zowel de mogelijkheden als de risico’s, zodat verzekerden een weloverwogen beslissing kunnen nemen.”

Met andere woorden, als tijdens de procedure het budget verbruikt is, zult u zelf de verdere advocaatkosten moeten betalen. Mijn advies is om dit vooraf goed te bespreken met uw advocaat. Tactisch kan het bijvoorbeeld ook handig zijn om de eerste correspondentie door de jurist of advocaat van de rechtsbijstandverzekeraar te laten doen. Uw eigen advocaat kan dan op de achtergrond meekijken en zo nodig bijsturen. Dit bespaart kosten.

Beperking vrije advocaatkeuze door een (te) klein budget?

De volgende discussie die zal gaan spelen, gaat over de omvang van de budgetten die de rechtsbijstandverzekeraars conform de polis ter beschikking stellen. Hogere externe kosten komen immers bij rechtsbijstandverzekeraars ten laste van de winst.

De Consumentenbond heeft een mooi overzicht gemaakt van de budgetten die rechtsbijstandverzekeraars ter beschikking stellen. Dit overzicht is echter niet compleet. Kijk voor het budget van uw eigen rechtsbijstandverzekeraar altijd naar uw eigen polisvoorwaarden.

Bijvoorbeeld DAS biedt een budget van € 2.500,00 voor een arbeidsrechtelijke kwestie. Dit lijkt veel geld maar is het zeker niet voor een advocaat die zich vol wil inzetten voor uw zaak.

De kernvraag voor deze komende discussie is of deze budgetten voor de eigen advocaat te laag zijn om goed rechtsbijstand te kunnen verlenen. Het argument om de budgetten ter discussie te stellen, is dat door lage budgetten te reserveren, de rechtsbijstandverzekeraars feitelijk het recht op de vrije advocaatkeuze beperkt.

Het weerwoord van de rechtsbijstandverzekeraar zal vermoedelijk zijn dat de interne juristen en advocaten van de verzekeraar gemakkelijk voor een dergelijk bedrag uw zaak goed kunnen behandelen.

Ik verwacht dat het weerwoord van de rechtsbijstandverzekeraar niet slaagt, zelfs niet als de rechtsbijstandverzekering dit onderbouwt. Rechtsbijstandverzekeraars hebben deze gegevens bij mijn weten niet eerder gedetailleerd ingebracht in procedures over de vrije advocaatkeus.

De rechtsbijstandverzekeraars behandelen veel zaken. DAS verwerkte in 2020 meer dan 115.000 zaken. Arag verwerkt ongeveer 60.000 zaken. Achmea krijgt meer dan 140.000 zaken per jaar. De behandeling van deze zaken varieert van een telefonisch advies tot en met procedures inclusief de beroepsfase. Omdat de verzekerden zich vrij snel met hun probleem melden bij de rechtsbijstandverzekeraar, kan vaak nog een oplossing worden gevonden voordat de zaak escaleert.

Uiteindelijk doet de verzekeraar veel meer advieswerk dan gerechtelijke procedures en zijn de kosten daardoor gemiddeld genomen laag. Als uit deze cijfers de uitgebreide procedures worden gefilterd, zal blijken dat die procedures aanzienlijk meer hebben gekost dan men zou denken op basis van de gemiddelde kosten.

Het weerwoord van de rechtsbijstandverzekeraar zal daarom niet slagen.

De conclusie

Het recht op de vrije advocaatkeuze is zeker nog niet uitgekristalliseerd, maar wel uitgebreid. Maak goede afspraken met uw advocaat over hoe de zaak wordt aangepakt. Let er op dat u uw rechtsbijstandverzekeraar informeert over uw kwestie voordat u uw eigen advocaat inschakelt.

Heeft u nog vragen of wilt u een van de advocaten van Rutten x Welling Advocaten inschakelen, bel ons dan!