Weet u nog? De aap die een selfie had genomen?  En de discussie die vervolgens losbarstte aan wie het auteursrecht op de foto behoorde: de aap die de foto had genomen of de eigenaar van de camera?  Het is niet voor niets dat ik aan die aap en zijn selfie moet denken. In hoog tempo rollen op dit moment techbedrijven allerlei AI-toepassingen uit en staan de media vol over de mogelijkheden en risico’s van AI (artificial intelligence).

Dall-E2

Sommige AI-toepassingen kunnen zelfs plaatjes genereren op de tekst die je invoert. Zo kun je Dall-E2 bijvoorbeeld de opdracht geven om een “a painting of a monkey dressed as a lawyer, reading” te maken. Het geinige is dat je Dall-E2 ook nog de kunsthistorische stijl kan meegeven. Zie hieronder het resultaat voor de stijl van een aantal bekende schilders.

in the style of Rembrandt	in the style of Matisse	in the style of Andy Warhol	in the style of Rousseau

Maar wie heeft dan het auteursrecht op deze afbeeldingen? En hoe zat dat ook alweer met die aap? Helemaal precies had ik die zaak niet meer op mijn netvlies, dus ik ben mij gaan inlezen. Vroeger zou ik beginnen met een tijdje googlen. Dat is echter zóóóó 2022! Tegenwoordig gebruik ik ChatGPT (Feb 13 Version). We zijn al een tijdje goede vrienden, dus ik noem het/haar/hem/X/(?) bij zijn/haar/Xaar/Xijn voornaam.

“Hey Chat – hoe zat het ook alweer met die aap en zijn selfie?”

“Het verhaal van de aap die een selfie maakte, begon in 2011 toen de Britse natuurfotograaf David Slater een reis maakte naar het regenwoud van Indonesië om foto’s te maken van makaken. Tijdens het maken van foto’s liet Slater zijn camera onbeheerd achter, waarna een nieuwsgierige makaak genaamd Naruto de camera ontdekte en ermee begon te spelen. Naruto drukte herhaaldelijk op de ontspanknop van de camera, waardoor een aantal foto’s werden gemaakt, waaronder een selfie van de aap met een grappige uitdrukking op zijn gezicht. De selfie van de aap ging viraal en werd een internationaal nieuwsverhaal.

Maar al snel ontstond er een juridische strijd over wie het auteursrecht van de foto bezat – Slater of Naruto, de aap die de foto had gemaakt. Slater beweerde dat hij het auteursrecht had omdat hij de camera had ingesteld en het camera-equipment had geleverd. Dierenrechtenorganisaties betoogden echter dat de aap de maker van de foto was en daarom het auteursrecht moest bezitten.

“Ok, duidelijk dank je. Je mag wat korter antwoorden. Kan een aap eigenlijk auteursrecht hebben?”

 “Nee, een aap kan geen auteursrecht hebben in Nederland. Auteursrecht is het exclusieve recht van de maker van een origineel werk om dit werk te exploiteren en te beslissen hoe het wordt gebruikt. Het is een vorm van intellectuele eigendom die automatisch ontstaat bij het creëren van een werk.

 Hoewel sommige dieren, zoals apen, in staat zijn om creatieve handelingen uit te voeren, wordt auteursrecht beschouwd als een exclusief menselijk concept en kan het niet worden toegekend aan niet-menselijke wezens. Auteursrechtelijk beschermde werken moeten een zekere mate van originaliteit en creativiteit bevatten en vereisen doorgaans een bewuste, opzettelijke handeling van de maker om als zodanig te worden beschouwd. (…)”

“Sorry dat ik je onderbreek, maar je begon weer af te dwalen. Hoe zit dat dan met Dall-E2?”

“DALL-E2 is de naam van een kunstmatig intelligentie model ontwikkeld door OpenAI, dat afbeeldingen genereert op basis van tekstuele beschrijvingen. Het is een bijgewerkte versie van het originele DALL-E model, dat voor het eerst werd geïntroduceerd in januari 2021.

 DALL-E2 gebruikt een neurale netwerkarchitectuur genaamd GPT-3 (Generative Pre-trained Transformer 3) om natuurlijke taalbeschrijvingen te begrijpen en interpreteren en genereert vervolgens bijpassende afbeeldingen op basis van die input. Het model is in staat om een breed scala aan afbeeldingen te genereren, van fotorealistisch tot surrealistisch, en kan meerdere variaties van dezelfde afbeelding produceren op basis van verschillende invoeren.

 De naam “DALL-E” is een woordspeling op de naam van de kunstenaar Salvador Dalí, bekend om zijn surrealistische schilderijen, en het personage Eve uit de film “Wall-E”.”

 “Juist, nu weet ik alles over Dall-E, maar heeft Dall-E dan wel het auteursrecht op de gemaakte afbeeldingen?”

“Technisch gezien heeft DALL-E2 als een AI-model geen auteursrecht, omdat het geen menselijke auteur is. Auteursrecht is momenteel gereserveerd voor menselijke makers van creatief werk. DALL-E2 is ontworpen en ontwikkeld door OpenAI, een team van onderzoekers en ingenieurs die verantwoordelijk zijn voor de creatie en training van het model. (…)”

“Ik onderbreek je maar weer eens, je bent echt een lopende bibliotheek en laat dat wel erg graag zien. Hoe zit dat bij jezelf: heb je auteursrecht op door jou gemaakte teksten?”

 “Nee, ChatGPT heeft geen auteursrecht. ChatGPT is een door mensen gemaakt AI-model en kan daarom niet als een juridisch subject worden beschouwd. Auteursrecht is alleen van toepassing op werken die zijn gemaakt door menselijke auteurs, zoals boeken, muziek, schilderijen, enzovoort.

 ChatGPT is een hulpmiddel dat is ontwikkeld om te helpen bij het beantwoorden van vragen op basis van bestaande informatie en kan geen auteursrechtelijke bescherming claimen. De informatie die ChatGPT verstrekt, is gebaseerd op openbare bronnen en daarom beschikbaar voor iedereen om te gebruiken en te delen.”

“Dus je bent niet creatief?”

 “ChatGPT kan soms creatief lijken in zijn antwoorden, maar het is belangrijk om te onthouden dat het model is ontworpen om te reageren op basis van de gegevens die het heeft geleerd van de training gegevensset. Het is daarom niet echt creatief in de zin van dat het autonoom nieuwe ideeën kan genereren zonder enige input of richtlijnen.

ChatGPT kan echter wel slimme antwoorden geven door gebruik te maken van complexe algoritmes en taalmodellen om te proberen de meest passende en relevante antwoorden op de gestelde vragen te geven. Het vermogen van ChatGPT om taal te begrijpen en te interpreteren stelt het in staat om vragen op een contextuele manier te begrijpen en op een manier te reageren die de indruk van creativiteit kan geven. Toch is dit niet hetzelfde als het menselijke creatieve proces dat gebaseerd is op het genereren van nieuwe en originele ideeën en concepten.”

“Laatste vraag: waar baseer je je op dat alleen mensen auteursrecht kunnen hebben? Staat dat in de wet?”

“In de Nederlandse Auteurswet staat niet specifiek vermeld dat dieren geen auteursrecht kunnen hebben. Het feit dat auteursrecht exclusief is voorbehouden aan de maker van een werk en het feit dat auteursrecht een juridisch concept is dat is gebaseerd op menselijke creativiteit en inspanning, leidt echter tot de conclusie dat dieren geen auteursrecht kunnen hebben.

In artikel 1 van de Nederlandse Auteurswet wordt de definitie van een auteur als volgt omschreven: “Onder de maker van een werk wordt verstaan de natuurlijke persoon die het werk heeft gemaakt”. Aangezien dieren geen natuurlijke personen zijn en geen juridische capaciteit hebben om contracten te sluiten of eigendomsrechten te bezitten, kunnen ze niet worden beschouwd als makers van een auteursrechtelijk beschermd werk.

(….)”

 “Ho eens even Chat, artikel 1 Auteurswet luidt bij mij heel anders:

Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.

Heb je een fout gemaakt?”

“……”

“Hallo Chat?”

“……”

“Joehoe, is er iemand thuis?”

“……”

Mmmm, niemand thuis ☹ Toch maar niet te veel op ChatGPT vertrouwen dus! Misschien beter om een advocaat te raadplegen. Heeft u vragen over (auteurs)recht en AI? Neemt u vrijblijvend contact met mij op!