Inleiding

Recent verscheen er een artikel in de Limburger over een verwachte stijging van het aantal faillissementen als gevolg van de ingezette handelsoorlog. Maar ook zonder de handelsoorlog neemt het aantal faillissementen toe. Met name in 2026 wordt een forse stijging verwacht.

Wat moet een ondernemer met deze informatie?

Tijd is geld

De gouden tip om een faillissement te voorkomen of zo goed mogelijk uit een faillissement te komen? Zoals de titel doet vermoeden is dat ‘tijd’. Vaak wordt er (veel) te lang gewacht en geen enkele actie ondernomen. Kort voor een dreigend faillissement is er veel minder mogelijk dan wanneer op tijd aan de bel wordt getrokken. Handelingen die kort voor een faillissement worden uitgevoerd, kunnen sneller als onrechtmatig of paulianeus worden aangemerkt. Dat kan weer leiden tot bestuurdersaansprakelijkheid of vernietiging van de betreffende handeling. Het is dus ten eerste van belang om te anticiperen op de gebeurtenissen binnen de onderneming, in de markt en (bijvoorbeeld) de hierboven aangehaalde nieuwsartikelen. Het spreekwoord ‘tijd is geld’ gaat in dit geval dus zeker op.

Faillissement van eigen onderneming

Als ondernemer kun je grofweg op twee manieren met een faillissement te maken krijgen. Ofwel het betreft de eigen onderneming, ofwel het betreft het faillissement van een klant, leverancier of andere stakeholder.

Met name in de agrisector, groothandel, transport en machinebouw wordt een bovengemiddelde stijging van het aantal faillissementen verwacht. Ondernemers in deze branche kunnen hierop anticiperen door risico’s te spreiden en een goede vennootschapsrechtelijke structuur op te tuigen.

In alle gevallen is het van belang om een goede administratie te voeren en over ieder boekjaar tijdig de jaarrekening te deponeren. Indien dit niet is gebeurd, is het voor een curator over het algemeen eenvoudiger om het bestuur persoonlijk aansprakelijk te stellen. Daarnaast is het verstandig om de marktomstandigheden mee te nemen in de beleidsbeslissingen en dit ook steeds vast te leggen.

Verder is het verstandig om stil te staan bij het scenario dat één van de vennootschappen in een bepaalde groep failliet wordt verklaard. Welke invloed heeft dit op de andere vennootschappen in een groep? Bestaan er veel rekening-courant verhoudingen of andere financiële risico’s of verhoudingen? Indien hier op tijd naar wordt gekeken, ruim voor een eventueel faillissement, zijn er veel mogelijkheden om risico’s te beperken.

Faillissement van afnemer of stakeholder

Anderzijds kan een ondernemer te maken krijgen met afnemers, leveranciers en overige betrokkenen die failliet worden verklaard. Over het algemeen wordt er dan schade geleden omdat vorderingen (gedeeltelijk) niet worden betaald.

De eerste stap is natuurlijk om in deze tijd een goed debiteurenbeleid te voeren.

Indien er goederen worden geleverd, is het verstandig om dit te doen onder eigendomsvoorbehoud. Bijna alle leveranciers doen dit, maar de omschrijving van het eigendomsvoorbehoud kan grote verschillen maken. Het is dus belangrijk om goede algemene voorwaarden te hanteren. Nog belangrijker is om de algemene voorwaarden op de juist wijze te hanteren. Het komt vaak voor – ook bij grote ondernemingen – dat algemene voorwaarden niet op de juiste wijze van toepassing worden verklaard of ter hand worden gesteld. In dat geval zijn de voorwaarden niet geldig. Indien het eigendomsvoorbehoud in de algemene voorwaarden is opgenomen, wat over het algemeen het geval is, geldt dit ook niet.

Indien er wordt geleverd op krediet of indien er vaak sprake is van hoge openstaande vorderingen, is het verstandig om na te denken over het vestigen van zekerheden.

Hetzelfde geldt voor verstrekte geldleningen. Vaak staat er in de overeenkomst dat er op eerste verzoek zekerheden moeten worden verschaft. Dit verzoek moet dan wel worden gedaan en vervolgens moeten zekerheden worden gevestigd. Daardoor blijven risico’s in een faillissementssituatie beperkt.

Tip: geen grote bedragen vooruit  betalen en anders bankgarantie vragen!

Conclusie

In veel gevallen kan de schade als gevolg van een faillissement worden beperkt, indien er op tijd aan de bel wordt getrokken. Dit geldt voor alle betrokkenen in een faillissement, en niet enkel voor de failliete onderneming of bestuurder.

In de huidige tijd is het dus niet onverstandig om stil te staan bij de vraag:

“Wat gebeurt er indien mijn onderneming of een bepaalde vennootschap failliet gaat?”

of

“Wat gebeurt er indien mijn grootste klant failliet gaat?”

Wilt u hier meer over weten of heeft u specifieke vragen? De faillissementsrecht-advocaten van Rutten x Welling Advocaten staan voor u klaar.